Research
Theme 1 & 2
www.darwincenter.nl
Project 1012

Membrane lipids of Thermogata as indicators for present and past thermophilic anaerobic oxidation of methane
Project leader: Prof. dr. J. S. Sinninghe Damsté
Researcher(s): Dr. RA Gibson
Starting date: 8-okt-06

Abstract
In de afgelopen 5 jaar is gebleken dat prokaryotische micro-organismen (archaea en bacteriën) verantwoordelijk zijn voor de anaerobe oxidatie van methaan (AOM) in het mariene milieu, zowel in sedimenten als in de waterkolom. Dit proces voorkomt dat het sterke broeikasgas methaan vanuit de ondiepe en diepe ondergrond van de oceaanbodem in de atmosfeer terecht komt. De micro-organismen die hiervoor verantwoordelijk zijn worden op dit moment in kaart gebracht en blijken vooral fylogenetisch gerelateerd te zijn aan methanogene archaea. Collegae van Wageningen Universiteit hebben ontdekt dat thermofiele bacterien van het geslacht Thermotoga ook in staat zijn anaeroob methaan te oxideren. Dit proces zou een belangrijke rol kunnen spelen in de biogechemische cyclus van methaan in oliereservoirs en hydrothermale bronnen. Wij stellen voor om dit in een gezamelijk projekt met de Universiteit van Wageningen verder te gaan onderzoeken, waarbij wij gebruik zullen maken van de de door ons ontdekte, zeer karakteristieke membraanlipiden van Thermotoga en hun stabiele koolstofisotoopwaarden. Hiervoor zullen wij zowel culturen als milieumonsters onderzoeken. In samenwerking met projekt in Wageningen denken wij hiermee een nieuwe en belangrijke route in de biogeochemische kringloop van methaan aan te kunnen tonen en de biologische mechanismen en geochemische importantie te kunnen ontrafelen.

Publications
Schouten S., Klimiuk A.M., van der Meer M.T.J., Sinninghe Damsté J.S. (2009). Occurrence and carbon metabolisms of green nonsulfur bacteria in Californian and Nevada hot spring microbial mats . Geomicrobiology journal26: 179-188.
Darwin Center authors: Schouten S., Sinninghe Damsté J. S.

Jaeschke, A., Op den Camp, H.J.M., Harhangi, H., Klimiuk, A., Hopmans, E.C., Jetten, M.S.M., Schouten, S., Sinninghe Damsté, J.S. (2009). 16S rRNA gene and lipid biomarker evidence for anaerobic ammonium-oxidizing bacteria (anammox) in California and Nevada hot springs. FEMS Microbiology Ecology67 (3): 343-350.
Darwin Center authors: op den Camp H. J. M., Hopmans E. C., Jetten M. S. M., Schouten S., Sinninghe Damsté J. S.

Jagersma, G.C., Meulepas, R.J.W., Heikamp-de Jong, I., Gieteling, J., Klimiuk, A., Schouten, S., Sinninghe Damsté, J.S., Lens, P.N.L., Stams, A.J.M. (2009). Microbial diversity and community structure of a highly active anaerobic methane-oxidizing sulfate-reducing enrichment. Environmental Microbiology11 (12): 3223-3232.
Darwin Center authors: Schouten S., Sinninghe Damsté J. S., Stams A. J. M.

Schouten, S., Klimiuk, A.M., van der Meer, M.T.J., Sinninghe Damsté, J.S. (2009). Occurrence and Carbon Metabolism of Green Nonsulfur-like Bacteria in Californian and Nevada Hot Spring Microbial mats as Revealed by Wax Ester Lipid Analysis. Geomicrobiology Journal26 (3): 179-188.
Darwin Center authors: Schouten S., Sinninghe Damsté J. S.