> Research > Programs and projects > Theme 2

Chitinous aquatic organisms as proxies for lake surface temperature
Project leader: Prof. dr. A. F. Lotter
Researcher(s): Dr. F. Verbruggen
Starting date: 1-okt-05 – 1-okt-09

Abstract
Aquatische organismen zoals chironomiden (dansmuggen) en cladoceren (watervlooien) worden in als fossielen terug gevonden in afzettingen van meren.dankzij hun resistente chitine-bevattende pantsers. Daardoor vormen deze organismen uitstekende palaeoklimatische indicatoren. Aan de hand van taxonomische bepaling van de samenstelling aan chironomiden uit verschillende, geselecteerde afzettingen van meren zullen temperatuurbepalingen van het laat Glaciaal en het vroeg Holoceen worden verkregen. Deze reconstructies van de toen heersende temperaturen scheppen een unieke mogelijkheid om te dienen als onafhankelijke evaluatiemethode van palaeotemperatuur reconstructies gebaseerd op de TEX86 ratio, een nieuwe, veelbelovende maar nog onvoldoende bestudeerde proxy. Tegelijkertijd zullen biochemische en isotopenanalytische methoden worden toegepast bij de ontwikkeling van nieuwe palaeoklimaat-proxies die gebaseerd zijn op chitine-bevattende microfossielen in meerafzettingen. Middels experimentele studies in het laboratorium, het kalibreren en analyseren van sedimentkernen zullen de effecten en gevolgen onderzocht worden van klimaat, limnologische omstandigheden en taphonomie op de signaturen van 18O en 13C van chitine bevattende microfossielen. Deze nieuwe aanpak maakt het mogelijk om op een onafhankelijke manier proxies voor klimaatreconstructies die op verschillende grondslagen berusten aan elkaar te toetsen.

Publications
van Hardenbroek, M., Heiri, O., Grey, J., Bodelier, P.L.E., Verbruggen, F., Lotter, A.F. (2009). Fossil chironomid δ13C as a proxy for past methanogenic contribution to benthic food webs in lakes? . Journal of Paleolimnology1-11.
Darwin Center authors: Bodelier P. L. E., van Hardenbroek M. R., Lotter A. F., Verbruggen F.

F. Verbruggen, O. Heiri, G.-J. Reichart, A.F. Lotter (2010). Chironomid d18O as a proxy for past lake water d18O: a Lateglacial record from Rotsee (Switzerland). Quaternary Science Reviews29: 2271-2279.
Darwin Center authors: Heiri O. M., Lotter A. F., Reichart G. J., Verbruggen F.

F. Verbruggen, O. Heiri, G.-J. Reichart, J. W. De Leeuw, K. G. J. Nierop and A. F. Lotter (2010). Effects of chemical pretreatments on δ18O measurements, chemical composition, and morphology of chironomid head capsules. Journal of Paleolimnology43: 857-872.
Darwin Center authors: Heiri O. M., Lotter A. F., Reichart G. J., Verbruggen F.

Frederike Verbruggen (2010). Stable oxygen isotopes in fossil chironomids: development of a new proxy for past climate change.
Darwin Center authors: Verbruggen F.

Verbruggen, F, Heiri, O, Meriläinen JJ, Lotter AF (2011). Subfossil chironomid assemblages in deep, stratified European lakes: Relationships with temperature, trophic state and oxygen. Freshwater Biology56: 407-423.
Darwin Center authors: Heiri O. M., Lotter A. F., Verbruggen F.