Research
Programs and projects
www.darwincenter.nl
Project 2033

Application of carbonate-based proxies to the Middle Miocene onset of icehouse conditions and the closure of the Tethys: seasonality as a key factor
Project leader: Dr. F. J. Hilgen
Researcher(s): Dr. A. Mourik
Starting date: 1-sep-05 – 1-sep-09

Abstract
Het midden Mioceen, tussen de 16 en 10 miljoen jaar geleden, markeert een cruciale periode in de geschiedenis van de Aarde door de installatie van het huidige klimaatsysteem. De oostelijk Antarctische ijskap bereikt zijn huidige dimensies en het klimaat een koudere modus met een grotere seizoenaliteit dan tijdens enig andere periode in de laatste 100 miljoen jaar. Lang-periodieke astronomische cycli in de baan van de Aarde en de stand van de Aardas spelen een cruciale rol bij de exacte timing van de transitie maar kunnen de klimaatomslag zelf niet verklaren. Duidelijk is dat vooral oorzaak en gevolg verbanden tussen de sluiting van de Tethys Oceaan, de circulatie in de Middellandse Zee en midden Miocene klimaatomslag nader onderzocht moeten worden om de laatste beter te kunnen begrijpen. Het voorgestelde onderzoek richt zich dan ook op het uiterst nauwkeurig dateren van de sluiting van de Tethys zeestraat, dat wil zeggen de verbinding tussen de Middellandse Zee en de Indische Oceaan, en het reconstrueren van de gevolgen hiervan op de seizoenaliteit en circulatie in het Middellandse Zee gebied en uiteindelijk op de midden Miocene klimaatomslag. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van astronomisch dateren en conventionele en innovatieve proxies om paleotemperatuur, saliniteit en zuurstofgehalte te bepalen.

Publications
A.A. Mourik, J.F. Bijkerk, A. Cascella, S.K. Hüsing, F.J. Hilgen, L.J. Lourens, E. Turco (2010). Astronomical tuning of the La Vedova High Cliff section (Ancona, Italy)—Implications of the Middle Miocene Climate Transition for Mediterranean sapropel formation. Earth and Planetary Science Letters297: 249-261.
Darwin Center authors: Hilgen F. J., Lourens L. J., Mourik A.

Anja A. Mourik (2010). The Middle Miocene climate transition in the Central Mediterranean.
Darwin Center authors: Mourik A.